Linoleumsnijden in reductietechniek.

Ik ben nog van de generatie die minstens twee jaar naar de kleuterschool ging. Daar hoefden we alleen maar te spelen en te knutselen. Zodra je zes jaar werd, moest je na de grote vakantie naar de Lagere School. Deze school stond op een heel andere locatie en het was meteen over met spelen. We moesten zes leerjaren doorlopen. Er was een duidelijk sekseverschil: jongens kregen handenarbeid en meisjes werden opgevoed met 'nuttig handwerken'. (Ja, zo heette het echt.) Het begon in de tweede klas met het borduren van een klein kleedje voor onder je bord; bootjes in keurige stiksteekjes op een geel lapje. Daarna werden we klaargestoomd voor het huishouden. We moesten eerst een rechte lap breien. Vervolgens knipte de juf er gaten in, die wij weer keurig in breisteken moesten repareren. Mazen heette zoiets. Hierna was een gehaakte pannenlap aan de beurt. Toen deze klaar was, kregen we de opdracht een luierbroek te breien van ongebleekte katoen. De luierbroek werd vooral door de juf gebreid. Je liet een steek vallen en ging naar de juf die de steek weer ophaalde. Ze breide meteen een paar pennetjes door. Mijn broek viel uiteindelijk zo groot uit, dat ik 'm zelf paste.

Wat had ik een hekel aan die lessen en wat was ik jaloers op de jongens die lekker bezig waren met papier, klei, hout en linoleum. Maar ik moet wel eerlijk toegeven, dat ik goed heb leren handwerken, waar ik de rest van mijn leven veel plezier van heb. In de zesde klas mocht ik tot mijn grote genoegen eindelijk eens linoleum snijden. Regelmatig schampte het mesje rakelings langs mijn vingers. Tot het echt raak was en het bloed naar buiten stroomde. Ik geloof dat iedereen deze ervaring wel een keer heeft opgedaan. Langzamerhand kreeg ik de slag toch te pakken. Zelfs onze trouwkaart was aan de voorkant voorzien van een linoleumafdruk.

Meer dan tien jaar geleden ben ik begonnen met een cursus grafiek. Het was een kolfje naar mijn hand: lekker bezig zijn met zinken en koperen etsplaten en met steendruk. Ook het linoleum snijden kwam weer onder mijn aandacht.
Na verloop van tijd wist ik via Marktplaats voor een klein prijsje een prima tafelpers te bemachtigen. Manlief kwam met resten linoleum thuis, want zijn werkomgeving kreeg een nieuwe vloer. En dan kun je los.

Het leukste is linoleum snijden in reductietechniek: je maakt met watervaste stift een afbeelding op je stuk linoleum. Omdat de linoleum elke keer op dezelfde plek op het papier moet komen, snijd je vooraf een stuk uit een karton waar het linoleum precies inpast en teken je duidelijk aan waar het papier gelegd moet worden. Wat wit moet blijven snijd je er eerst uit. Dan kun je de rest inrollen met de lichtste kleur die je bedacht hebt en dat druk je af. Na deze drukronde snijd je de delen die de juiste kleur kregen weg en ga je met een donkerder kleur verder. 
Eigenlijk mag je met hooguit vier kleuren werken, want erna stroopt de inkt op en gaat je werk glijden. Maar ik redt het meestal niet met vier kleuren. Tot nu toe is het toch goed gegaan. Deze vogel bijvoorbeeld, is zeven keer onder de pers doorgegaan. Je moet wel voldoende afdrukken maken, want het gaat af en toe wel eens scheef en dan is je afdruk naar de barrebiezen. Bij mij slaagt ongeveer de helft. Daarom start ik met twintig vellen papier.

Helaas zitten er maar 24 uur in een dag, waarvan je ook nog eens een derde deel moet slapen. Een groot deel van de resterende uren gaat op aan huishouden en vrijwilligerswerk. Dus als ik weinig of niet blog, dan begrijp je waar ik mee bezig ben.